رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
 
روزنامه‌های اصلاح‌طلب روزهای پاییزی سال 1393 را با خبر و تصاویر دیدار محمدجواد ظریف با جان کری و کاترین اشتون اختصاص دادند، این روزنامه‌ها به نقل از منابع آمریکایی خبر از پیشنهاد جدید دولت آمریکا به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر افزایش سانتریفیوژهای مجاز از 1500 به 4500 را مخابره کردند؛ اما آنچه باعث شگفتی افکارعمومی است، رفتار روزنامه‌های اصلاح‌طلب در قبال سخنان اهانت‌آمیز دیوید کامرون، نخست وزیر انگلستان نسبت به دولت و مردم کشورمان است؛ روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلب که روز پنجشنبه با ذوق زدگی تمام عیاری نیم‌تای بالای صفحات خود را به انعکاس دیدار و تصاویر کامرون – حجت الاسلام روحانی اختصاص داده بودند و این دیدار را «پایان دوران یخبندان»روابط دوجانبه ایران و انگلیس و «چراغ سبز» دولت‌های غربی توصیف کرده بودند، در برابر اظهارات دیوید کامرون در نیویورک که اعلام کرده بود « دولت ایران از تروریسم حمایت می کند و باید رفتارش را با مردم اش تغییر دهد» سکوت «مرگ بار» اتخاذ کردند و از انعکاس و بازتاب پاسخ به این سخنان گستاخانه در صفحه اول خودداری نمودند و حتی روزنامه دولتی ایران مطالبه افکارعمومی کشورمان از تیم دیپلماسی مبنی بر پاسخ مناسب به این اظهارات را «دومین سناریوی تبلیغی جناح رقیب علیه تیم دیپلماسی ایران» قلمداد کرده و آن را در راستای تضیعف تیم سیاست خارجی دولت و خدشه در کارنامه سفر روحانی دانسته است.

روزنامه مردم‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم سالاری شنبه را با تیتر«تفاهم مقدماتی با 1+5 در مذاکرات هسته ای» روانه پیشخوان مطبوعات کشورشد؛ در سرمقاله این روزنامه به قلم میرزا بابا مطهری‌نژاد به ارزیابی دومین سخنرانی رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل پرداخته شده است؛ میرزا بابا مطهری‌نژاد در قسمتی از یادداشت« آهسته لبی گزیدم و دم نزدم » به نقد برنامه ریزی تیم همراه حجت الاسلام روحانی پرداخت و نوشت «ارتباطات بین‌الملل در عصر جهانی شدن در کارکرد و در معنا، دچار آنچنان تحولی شده است که بسیاری از مفاهیم و روش‌های قبلی فلسفه وجودی خود را از دست داده و تحت تاثیر فرآیند‌های جهانی شدن و قطب‌بندی جدید جهان، نیازمند برعهده گرفتن ماموریت‌های جدید و اجرای کارکردهای جدید است. شناخت این تحولات سبب پیش‌بینی صحیح از آینده و به آمادگی بخش‌های مختلف برای تاثیر‌گذاری بیشتر می‌شود. سخنرانی رئیس دولت تدبیر و امید در شرایط خاص و ائتلاف شیطانی آمریکا در منطقه از آنچنان اهمیتی برخوردار است که تمرکز روی این سخنرانی را ضروری می‌سازد. من نمی‌دانم چه تدبیری موجب شد که قبل از این سخنرانی، این حجم برنامه فشرده برای رئیس‌جمهور پیش‌بینی شود. چه ضرورتی برای ملاقات نخست وزیر انگلیس قبل از شنیدن مواضع او در اجلاس عمومی سازمان ملل وجود داشت؟ من فکر می‌کنم تمام برنامه‌های قبل از سخنرانی رئیس‌جمهور خطای راهبردی بود. تمام تیم باید از همه فعالیت‌ها آزاد می‌شدند و برنامه‌های اجلاس را رصد می‌کردند. مواضع را تحلیل و در ایجاد تغییر در متن سخنرانی فقط مشاوره می‌کردند. نحوه حضور هیات‌ها در سالن اجلاس را علت یابی می‌کردند و لابی‌های موثر برای حضور حداکثری را پی گیری می‌نمودند. ملاقات‌های پی‌درپی و گسترده در روزهای حساس قطعا این فرصت را برای پیگیری و رصد جریان اصلی از اعضای هیات گرفته بود که جای سئوال جدی دارد.»

·  روحانی اصلاح طلب است

حمیدرضا شکوهی در صفحه سیاسی این روزنامه در یادداشت «دیپلماسی اصلاح طلبانه حسن روحانی» در تلاش است که رفتارهای سیاست خارجی حجت الاسلام روحانی را در راستای منش اصلاح طلبانه ارزیابی نماید؛ وی در این چارچوب بیان داشت «نشانه این اصلاح‌طلبی در سخنان روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد آشکار شد؛ جایی که به صراحت گفت «ایران روزی همه را به گفتگو دعوت کرد که هنوز جنایت 11 سپتامبر رخ نداده بود» و کیست که در جهان نداند ندای گفت و گو را در عرصه جهانی برای نخستین بار سید محمد خاتمی در سازمان ملل سر داده بود تا در مقابل جنگ تمدنهای فوکویاما، منادی صلح و آرامش، آن هم از سوی کشوری باشد که مدافع تروریسم توصیف می‌شد. این سخن روحانی، نشانه‌ای روشن از حمایت او از مشی خاتمی در عرصه سیاست خارجی است اما باز هم این نشانه را برای اصلاح طلب بودن روحانی در عرصه دیپلماسی کافی نمی‌دانیم. آنچه روحانی طی 14 ماه اخیر انجام داده و در سفر اخیر او به نیویورک نیز در قالب دیدارهایش آشکار شد، به روشنی نشانه تمایل او به تعامل مثبت با همه کشورهای جهان است. گفت‌وگوی تلفنی با رییس جمهور آمریکا در سال گذشته و دیدار با جیمز کامرون نخست وزیر انگلیس در سال جاری به موازات تحرکات دیپلماتیک او و دیپلماتهای وزارت امور خارجه با هدایت محمد جواد ظریف که دیدارهایی در سطحی به مراتب بالاتر از دوره‌های گذشته را در نیویورک و همچنین در مقاطع زمانی دیگر درپی داشته نشانه‌ای مثبت است که می‌توان آن را به فال نیک گرفت.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار با تیتر یک «مذاکرات در نقطه نفس‌گیر» به انعکاس احتمال تعدیل خواسته های آمریکا درباره غنی سازی پرداخته است، این روزنامه در صفحه اول خود به ارزیابی جهانی از ماموریت رییس جمهور پرداخت و نوشت« رسانه های بین المللی با اشاره به جزئیات سخنان روحانی در مقر سازمان ملل به بخش هایی از ماموریت وی اشاره کرده اند، نشان می دهد که دکتر حسن روحانی گام های خود را در زمینه تعامل با جامعه جهانی به خوبی برداشته و همین امر بسیاری از کشورهای جهان را متقاعد کرده که هراسی که بخشی از دشمنان در دل جامعه جهانی نسبت به برنامه های ایران افکنده اند، بی مورد بوده و ایران به عنوان یک بازیگر مهم در منطقه و جامعه بین الملل می تواند نقش آفرینی کند. بازتاب سخنان روحانی در رسانه های خارجی به خوبی موید این مدعا است. روزنامه وال استریت ژورنال در گزارش خود با موضوع سخنرانی دکترحسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت: رئیس جمهور ایران در سخنان روز پنج شنبه اش در نیویورک گفت که بازیگران منطقه ای باید جنگ علیه گروه تروریستی داعش را هدایت کنند، اما یک توافق هسته‌ای راه را برای همکاری های بین المللی بیشتر جهت مبارزه با این تهدید باز خواهد کرد.»

· اعتدال علیه افراط

محمدعلی وکیلی در سرمقاله روزنامه ابتکار تحت عنوان «اعتدال شرقی علیه افراط غربی» ابتدا به بیان خرده گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی در 35 سال گذشته می پردازد؛ سپس سرمقاله نویس روزنامه ابتکار درباره گفتمان دولت یازدهم نوشت«گفتمان اعتدالی روحانی در سپهر سیاست خارجی، منوط به ایجاد توازن بین مصالح اسلامی و منافع ملی می باشد. منطق روحانی و مشی دیپلماسی کشور بر اساس همین رویکرد تعریف شده است. آنچه تاکنون رخ داده، موفقیت دولت در نمایش گفتمان اعتدال در صحنه بین الملل است. مواجهه جهانیان با سخنانِ رئیس جمهور و مقبولیت مواضع دکتر ظریف بر آمده از منطق اعتدال و رویکرد تنش زدا و تعامل گرای آن می باشد. تفاوت گفتمان اعتدالی روحانی با گفتمان آرمان گرای احمدی نژاد در نوع واکنش ها به سخنرانی این دو در مجمع عمومی قابل تشخیص و تمییز است. به یاد داریم که پس از سخنرانی های دکتر احمدی نژاد غربی ها چه گرد و خاکی به پا کردند و بهانه برای تصویب تحریم های جدید فراهم آمد؛ ولی اکنون با سخنرانی های حسن روحانی، به خوبی پیداست بهانه از دست آنان خارج شده و پروژه ایران هراسی درحال تغییر به ایران دوستی است. امید است که گفتمان اعتدال در ساحت سیاست خارجی به مرور گره گشای بن بست های ایجاد شده باشد و طعم شیرین آن در کام ملت احساس شود.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اعتماد اولین روز کاری را به تیتر « توافق با ایران به سود همه است» و «معمای مذاکرات هسته یی» اختصاص داد؛ این روزنامه در صفحه سیاسی خود به این نحوه از حضور حجت الاسلام روحانی در صحن عمومی سازمان ملل یاد کرد «صحن سبز رنگ سازمان ملل امسال هم میزبان حسن روحانی بود تا در سخنانی تاثیرگذار از مواضع این روزهای کشورش بگوید. هشدارهای سال گذشته‌اش را که از همان تریبون داده بود را یادآوری کند و از افراطی‌گری و جنگ بگوید. در مورد وضعیت تروریسم در منطقه هشدار بدهد و از وضعیت مذاکرات مردانش با 1+5 در حوزه هسته‌یی بگوید. تاکید کند که مصالحه به نفع همه است تداوم تحریم‌ها یک سیاست اشتباه است. رییس‌جمهوری اسلامی ایران در جمع سران کشورها در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با اشاره به هشدار سال گذشته خود در این مجمع که در قالب هشدار نسبت به توسعه خشونت و افراطی‌گری مطرح شده بود، گفت: امسال نیز تاکید می‌کنم، که اگر رویکرد درست برای مواجهه با این مساله، اتخاذ نشود، به سمت منطقه‌یی، ناآرام و پرتلاطم با بازتاب‌های جهانی، خواهیم رفت. حسن روحانی روز پنجشنبه در شصت‌ونهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با ابراز امیدواری نسبت به اینکه نشست امسال مجمع عمومی، جهان را به امنیت و آرامش انسان‌ها نزدیک‌تر کند، افزود: راه‌حل درست برخورد با خشونت و افراطی‌گری، نه از بیرون بلکه با محوریت و ابتکار درونی و البته همکاری‌های بین‌المللی قابل تصور است.»

· چرا حزب ندای ایرانیان؟

جریان نوپای حزب ایرانیان پس از آن که در برابر هجمه های گسترده جریان های اصلاح طلب قرار گرفت، این روزها ترجیح داده است از اهداف و برنامه های خود سخن بگوید در همین راستا سجاد سالک،عضو هیات موسس حزب ندای ایرانیان در صفحه احزاب روزنامه اعتماد نوشت«ندای ایرانیان به دنبال ایجاد شکاف در بین اصلاح‌طلبان نیست بلکه نتیجه وجود شکاف‌های نهفته در متن جامعه است؛ شکاف میان واقع‌گرایی و آرمانگرایی، میان مصالحه و ستیز و مهم‌تر از همه میان زندگی یا مبارزه. ندای ایرانیان حتی اگر تشکیل هم نشود یا حزبی به این نام پا نگیرد، ناظران از بدنه‌یی که این خواست را در جامعه دنبال می‌کنند به راحتی نمی‌توانند بگذرند. در نتیجه ندای ایرانیان برآمده از جلسات محفلی و جدا از فضای عمومی جامعه نبوده و قرار است طیف مشخصی را نمایندگی و سازماندهی کند که خواست اصلاح‌طلبانه و در عین حال تعامل‌گرایانه مشخصی داشته و در جامعه امروز به وضوح طرح بحث می‌کنند اما تشکلی برای هدایت و بیان خواستش ندارد. ندای ایرانیان پاسخی به این عطش است.»

روزنامه شرق

روزنامه شرق، پنجم مهر 1393 را با تیتر« بعد از 12 سال مذاکره هسته ای باید شجاعانه تصمیم بگیریم» به بازتاب سخنان رییس جمهور کشورمان در نشست خبری پرداخت؛ این روزنامه همچنین به انعکاس خبر «آسوشیتدپرس» مبنی بر اینکه آمریکا طرح افزایش تعداد سانتریفیوژهای مجاز ایران از 1500 به 4500 را ارایه داده است؛ اقدام نمود.

· نه دیدار، نه تماس تلفنی

زینب اسماعیلی خبرنگار اعزامی روزنامه شرق به نیویورک در گزارشی خبری به کنفرانس خبری حجت الاسلام روحانی در نیویورک پرداخت؛ این خبرنگار در بخشی از گزارش خود نوشت«حسن روحانی در پاسخ به یکی از پرسش های تکراری در مورد اینکه چرا با «اوباما» گفت و گو نکردید گفت :«مگر قرار است ما هربار به نیویورک می آییم با آقای «اوباما» تلفنی صحبت کنیم» به اعتقاد رئیس جمهور«با توجه به مشکلات موجود بین کشور ما و آمریکا انجام یک ملاقات نیازمند تنظیم برنامه است که از ابتدا هم گفتیم چنین برنامه ای در این سفر نداریم» او امکان گفت و گوی تلفنی را هم رد کرد و گفت قرار نیست چنین برنامه ای هر ساله تکرار شود.»

روزنامه آرمان

این روزنامه اصلاح طلب با تیترهای اصلی « دست دادن شامگاهی در نیویورک » و « توافق هسته ای خیلی دور خیلی نزدیک» رهسپار کیوسک مطبوعات کشور شد.

· روایت تندروها از سفر حسن روحانی

مطهره شفیعی در صفحه سیاسی روزنامه آرمان به روایت واکنش برخی از اصولگریان به سفرخارجی حجت الاسلام روحانی پرداخت؛ این روزنامه نگار مدعی است این واکنش ها در تلافی شکست انتخابات 24 خرداد 1392 از سوی جریان رقیب دولت در حال انجام است؛ وی در یادداشت « روایت تندروها از یافتن شناسنامه پسر سورس» نوشت«خبرگزاری فارس در گامی که به اعتقاد خودشان بسیار با اهمیت و تاثیرگذار است سخنرانی رئیس جمهور در اندیشکده ای به نام «بنیاد آمریکای نوین » را هدف قرار دادند. در ابتدای به معرفی این اندیشکده پرداخته و سپس آورده است که بنیاد آمریکای جدید تاکید دارد که تلاشش بر ارائه راهکارهای عملی برای حل مشکلات جهانی، منطقه ای و ملی است. این خبرگزاری اصولگرا ایراد گرفته است که«فرانسیس فوکویاما»، تئوریسین مشهور آمریکایی تبار یکی از کارشناسان ارشد اندیشکده آمریکای جدید است و او را دارای نظرات ضد اسلام و ضد انقلابی فراوان معرفی کرده است. فارس در بخش دیگری یادآور شده«یکی از قابل تامل برانگیزترین چهره های این موسسه، «جاناتان سوروس» نام دارد. وی فرزند«جورج سوروس» رئیس موسسه جامعه آزاد است که موسسه تحت امرش تخصص ویژه ای در شکل دادن به انقلاب های رنگین در سراسر جهان به ویژه کشورهای بلوک شرق دارد»

· جبهه پایداری لیبل منتقدان دولت است

روزنامه آرمان در صفحه سیاست به گفت و گو با احمد شیرزاد از نمایندگان مجلس ششم و مخالف جدی استفاده از انرژی هسته ای در آن مقطع زمانی پرداخته است؛ احمد شیرزاد در این گفت و گو به ارزیابی مسائل شورای شهر تهران، اختلاف اصولگرایان و دولت روحانی پرداخت، وی در بخش از سخنانش درباره مجوز فعالیت جبهه پایداری تصریح نمود« به نظر من این جریان سیاسی آنقدر قدرت ندارد که امروز آن را بزرگ کرده اند. در واقع جبهه پایداری یک لیبل شده که افراد منتقد دولت استفاده می کنند اما نیروهای متمرکز حزبی آنها اصلا اینقدر قدرت و نفوذ ندارند»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران با تیتر اصلی «ثبت رشد 4.6 درصدی برای اقتصاد ایران » و «تداوم تحریم ها اشتباه راهبردی علیه ایران است »میهمان نگاه خوانندگانش بود.این روزنامه در سرمقاله خود به قلم محمد نوری تحت عنوان «سفر روحانی و قضاوت های شتاب زده» در توجیه عجیبی به عدم واکنش دولت به اظهارات گستاخانه نخست وزیر انگلیس پرداخت و آن را قضاوت زود هنگام وحربه جریان اصولگرا دانست و در همین راستا نوشت«هنوز سفر روحانی در نیمه راه بود که این جناح دومین سناریوی تبلیغی خویش علیه تیم دیپلماسی ایران را کلید زد.آنها نطق تخست وزیر انگلیس در سازمان ملل را مستمسک قرار داده و مدعی شدند که اظهارات دیوید کامرون که در بخشی از آن سیاست خاورمیانه ای ایران را زیر سوال برد نشانه ای از اشتباه محاسباتی مشاوران روحانی بود که یک روز قبل ملاقات کامرون با رئیس جمهوری ایران را ترتیب دادند. در سستی بنیان چنین نگاهی سخن ها بسیار است که از این میان به چند نکته بسنده می کنیم:1- شخص روحانی قبل از سفر تکلیف این بخش از اختلاف نظرهای ایران با طرف های غربی را (درخصوص تروریسم) روشن کرده بود. او گفته بود که محور بحث امسال سازمان ملل، تروریسم خواهد بود و در این باب تهران نگاهی متفاوت از طرف های غربی دارد. دست بر قضا این اتفاق-اختلاف نظر طرف ایرانی و غربی- در نطق دو رئیس دولت ایران و انگلیس تبلور یافت. دیوید کامرون در سخنرانی اش به نقد موضع ایران و جناح مقاومت در خاورمیانه پرداخت و روحانی با لحنی صریح تر از وی اعلام کرد که جهان غرب در وادی تروریسم راه اشتباهی طی کرده است و نماد این اشتباه ظهور گروه داعش است که تا دیروز زیر چتر حمایت آمریکا و اروپا بود.»

روزنامه آفتاب یزد

روزنامه آفتاب یزد با تیتر«درخشش در نیویورک» که به انعکاس حضور رییس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل اشاره دارد، میهمان نگاه خوانندگانش است. این روزنامه در سرمقاله خود به قلم سید علیرضا کریمی تحت عنوان «تحقق دو پیش‌بینی» به ارزیابی سفر رئیس جمهور به نیویورک می پردازد؛ همچنین این روزنامه در صفحه سیاسی خود به دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان با همتای آمریکایی خود و کاترین اشتون پرداخته است.

آفتاب یزد همچنین در تیتر دیگری نتیجه ای جالب از اظهارات توهین‌آمیز کامرون گرفت و در گزارشی با عنوان "ماهیگیری مخالفان دولت از آب گل‌آلود", بدون اشاره به انتقاد اصولگرایان و دلسوزان نظام از تحقیر دیپلماسی دولت یازدهم توسط نخست وزیر انگلیس نوشت: در این میان عده‌ای که همواره خواهان ماهیگیری از آآب گل‌آلود هستند، از فرصت پیش‌آمده برای انتقاد از دولت استفاده کردند، همان افرادی که دولت محبوب خود را در مناسبات بین‌المللی شکست‌خورده می‌دیدند، تاب ملاقات تاریخی رئیس‌جمهور روحانی و نخست‌وزیر انگلیس را نداشتند، حال برای پرخاش به دولت، فرصت دوباره یافتند.