گروه سیاسی/هفته بسیج، فرصتی است برای بازخوانی آرمان‌های بسیج و تطبیق آن با وضعیتی که امروز بسیج و بسیجیان در آن قرار دارند تا در این بررسی، به نقاط ضعف‌ها و آسیب‌ها و همچنین قوت‌ها و توانایی‌های این مجموعه گرانقدر در دنیای امروز پی برد.

به همین مناسبت خبرنگار پایگاه بصیرت گفت و گویی را با دکتر محمد صادق کوشکی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ترتیب داده که شما را به خواندن آن دعوت می کنیم.

* شاخصه هایی که بسیج را از بقیه اقشار جامعه ممتاز میکند چه شاخصه هایی است؟

اولین شاخصه بسیج احساس مسئولیت تحت عنوان تکلیف شرعی است، به این معنا که یک بسیجی واقعی کسی است که خود را در برابر باورهایش مسئول می‌داند و احساس تکلیف می‌کند.

دومین شاخصه بسیج نسبت به باورها شناخت داشتن و بر اساس آن شناخت، احساس مسئولیت نسبت به وظایف خود کردن است. یعنی بسیج بر اساس باورهایش بداند که در هر زمانی چه وظیفه‌ای به عهده دارد، شناخت، معرفت و بصیرت ویژگی مهمی است که یک فرد باید داشته باشد تا بتوان عنوان بسیجی را برای او به کار برد.

شاخصه دیگر بسیج واکنش دقیق و سریع است. بسیج می‌تواند در عرصه‌های مختلف وارد صحنه شود و نقش آفرینی کند. بسیجی در قید و بند این حرفها نیست که آیا این عرصه در شان من است یا ممکن است با ورود به این عرصه جایگاه اجتماعی من آسیب ببیند. بسیجی حقیقی اگر به این نتیجه برسد که باید اقدامی را انجام دهد و نقش آفرینی کند از هیچ مسئله‌ای ابایی ندارد و به موقع به وظیفه خود در قبال انقلاب عمل می‌کند.

* از سبک زندگی بسیجی بگویید؟

بسیجی کسی است که همه زندگیش حتی زندگی خصوصی او تحت الشعاع باورها، اعتقادات و تکالیفش قرار دارد. بسیجی حتی در زندگی خصوصی خود باورها را در راس قرار می‌دهد.

* وظیفه بسیجیان در این برهه از زمان چیست؟

در عین حال که جهت‌گیری کلی یکی است، وظیفه فرد به فرد بسیجیان با هم متفاوت است. بسیجی بر اساس توانمندی‌هایی که دارد باید به دنبال شناخت بیشتر از مسائل و نقش آفرینی در جامعه باشد. برای مثال مهمترین وظیفه یک خانم بسیجی که به خانه‌داری مشغول است تربیت فرزندان بر اساس باورهای دینی می‌باشد. به طور کلی عمل بر اساس تکلیف مهمترین وظیفه یک بسیجی است. یک بسیجی باید بداند در هر مقطعی چه تکلیفی بر اساس توانایی‌هایش بر عهده اوست. تشخیص این تکلیف و عمل به آن بسیار مهم است.

* امروز در عرصه سیاسی فرهنگی چه خطراتی بسیج را تهدید می‌کند؟

سست شدن باورها، از بین رفتن جایگاه ایمان و دینداری در بسیج، ضعف در بصیرت، شناخت و معرفت، از مواردی هستند که می‌توانند بسیج را به مخاطره بیاندازند. نکته دیگری که حائز اهمیت است آماده عمل و فعال بودن است. بعضی ممکن است بگویند که ما در عرصه فکری بسیجی هستیم و به عرصه‌های دیگر مانند عرصه نظامی کاری نداریم، به تعبیری اگر کسی برای خود شان خاصی قائل باشد در حقیقت از روحیه بسیجی بودن دور شده است. شان‌های اعتباری می‌تواند یکی از آفت‌های بسیج باشد که متاسفانه برخی از بسیجیان به آن مبتلا شده‌اند.

* شما برای مقابله با این تهدیدها چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟

تذکر دادن می‌تواند راهکار مناسبی باشد. تذکر به بسیجیان می‌تواند به شکل مرور زندگی کسانی باشد که بسیجی‌وار زندگی کردند و تا آخر بسیجی ماندند، می‌تواند برای بسیجیانی که در راه خود سست شده‌اند تاثیرگذار باشد. مرور زندگی بسیجیان واقعی می‌تواند بسیاری از آفت‌ها را از بین ببرد.

* بسیج در انتهای دهه چهارم انقلاب چه کارهایی را برای استحکام بخشی درونی می‌تواند انجام دهد؟

اگر بسیج به دقت تکلیف و زمانه خود را بشناسد و به آن عمل کند نتیجه‌ای جز استحکام بخشی نخواهد داشت. کاری که بسیج از روز اول داشته استحکام بخشی به نظام بوده است، به این معنا که تشخیص درست و به موقع از زمان و تکلیف خود داشته باشد و به آن عمل کند.

* بسیجی مطلوب و ولایتمدار در عرصه کنونی با پیچیدگی‌های مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

بسیجی نامطلوب، ضعیف و به درد نخور وجود ندارد. اگر کسی ویژگی‌های یک بسیجی را نداشته باشد اساسا بسیجی نیست و حد وسطی وجود ندارد. اگر کسی بسیجی باشد به این معناست که یک فرد ولایتمدار عامل به وظیفه است، پس بسیجی نامطلوب تعبیر درستی نیست.

تهیه و تنظیم: سید محمد مشکوة الممالک